Speaker: 00:00:00 Music.
Speaker: 00:00:14 Moi mili, dzisiaj będzie o brachmawicharach, między innymi o mettcie,
Speaker: 00:00:21 czyli miłującej dobrocie, ale również o pozostałych trzech boskich emocjach, boskich siedzibach.
Speaker: 00:00:30 Więc zaczynamy. Nisi,
Speaker: 00:00:33 można się spodziewać jedenaście korzyści, jeśli wyzwolenie umysłu,
Speaker: 00:00:39 cetovimutti przez miłość Metta będzie kultywowane, rozwijane i praktykowane.
Speaker: 00:00:48 Jakich jedenastu? Śpi spokojnie,
Speaker: 00:00:52 budzi się łatwo Nie ma koszmarów,
Speaker: 00:00:56 jest drogi dla ludzi jak i innych istot Bogowie go chronią Ogień,
Speaker: 00:01:02 trucizna ani broń nie może go dotknąć Jego umysł szybko osiąga koncentrację
Speaker: 00:01:09 Jego cera jest jasna Umiera nieskonfudowany i,
Speaker: 00:01:15 jeśli nie przeniknie wyżej, zmierza do światów brahmy. To jest Metta Sutra z AN. 11-15.
Speaker: 00:01:25 Jest wiele cech, które łączy różne tradycje jogiczne i jedną z nich jest praktyka
Speaker: 00:01:31 określona mianem boskich siedzib Brahmwihara.
Speaker: 00:01:36 Tymi boskimi siedzibami są myjąca dobroć albo miłość, współczucie,
Speaker: 00:01:43 altruistyczna, życzliwa radość i doskonała bezstronność.
Speaker: 00:01:48 Yoga Sutry 1.30 wspominają o wielu przeszkodach na ścieżce praktyki jogi,
Speaker: 00:01:55 które mogą uniemożliwić osiągnięcie sukcesu w jodze.
Speaker: 00:02:00 Do tych przeszkód należą problemy zdrowotne, nieodpowiednie nastawienie czy
Speaker: 00:02:06 brak pohamowania. Problemem też może być brak postępu w praktyce.
Speaker: 00:02:14 Choroba, apatia, niezdecydowanie, niedbałość, lenistwo, brak powściągliwości
Speaker: 00:02:20 seksualnej, ułuda, brak postępu oraz nietrwałość.
Speaker: 00:02:27 Oto przeszkody podtrzymujące świadomość i uniemożliwiające osiągnięcie stanu skupienia.
Speaker: 00:02:33 To są Jaga Sutry 1.30.
Speaker: 00:02:37 W efekcie konfrontacji z tymi przeszkodami możemy doświadczyć fizycznego lub
Speaker: 00:02:42 psychicznego cierpienia, smutku, frustracji.
Speaker: 00:02:46 Możemy też mieć problemy z utrzymaniem stabilności ciała i nieregularnym oddechem,
Speaker: 00:02:52 o czym wspomina Joga Sutra 1.31.
Speaker: 00:02:55 Lekarstwem na tego typu dolegliwości ma być praktyka jogiczna,
Speaker: 00:03:02 abhyasa, której podstawą jest jeden z wybranych aspektów rzeczywistości.
Speaker: 00:03:08 Oprócz wspomnianych wyżej Brahmawihar, Patanjali poleca pracę z oddechem,
Speaker: 00:03:14 kontemplację wrażeń, wewnętrznego światła, świadomości wolnej od pragnień oraz wrażeń sennych.
Speaker: 00:03:25 Ostatecznie jako obiekt swojej praktyki można obrać cokolwiek,
Speaker: 00:03:28 co nam się podoba pod warunkiem, że da nam podczas praktyki stabilność umysłu.
Speaker: 00:03:35 Świadomość uspokaja się, kiedy ktoś emanuje życzliwością, maitri,
Speaker: 00:03:40 współczuciem, karuna, zadowoleniem, mudita oraz spokojem upeksza,
Speaker: 00:03:46 zarówno wobec szczęścia, jak i cierpienia, dobra, jak i zła.
Speaker: 00:03:51 To są Joga Sutry 1.33.
Speaker: 00:03:55 Według wczesnego buddyzmu jedna z największych korzyści praktyki Brahmwihar polega na tym,
Speaker: 00:04:03 że w przeciwieństwie do wielu innych form praktyki medytacji pozwala na doświadczenie wyzwolenia umysłu,
Speaker: 00:04:11 wspomnianego już wcześniej cetovimutti,
Speaker: 00:04:14 przed osiągnięciem ujednolicenia umysłu, czyli przed osiągnięciem samadhi.
Speaker: 00:04:19 Taki stan jest możliwy dzięki, jak później zobaczymy, nieograniczonej naturze Brahmwihary.
Speaker: 00:04:28 Praktyka boskich siedzib jest też skuteczną metodą na osiągnięcie samego Samadhi.
Speaker: 00:04:35 Brahma Vihary tłumaczy się jako boskie siedziby. Cztery boskie emocje,
Speaker: 00:04:40 cztery niezmierzoności, cztery boskie siedziby czy boskie przybytki.
Speaker: 00:04:48 Wczesne teksty buddyjskie opisują je w następujący sposób.
Speaker: 00:04:53 Metta lub Maitri jest miłującą dobrocią, życzliwością i troską o innych jak i o siebie.
Speaker: 00:05:02 Nie należy jej mylić z romantyczną miłością. Jest to nieskomplikowane,
Speaker: 00:05:07 ciepłe uczucie płynące prosto z serca.
Speaker: 00:05:10 Nie należy mety mylić z przywiązaniem. Praktyka tej medytacji uwalnia od nienawiści,
Speaker: 00:05:18 gdyż meta jest jej przeciwieństwem.
Speaker: 00:05:22 Następna jest karuna. Współczucie jest nie tyle widzeniem cierpienia innych,
Speaker: 00:05:28 ale chęcią usunięcia tego cierpienia.
Speaker: 00:05:31 To rozróżnienie jest ważne, gdyż w takiej sytuacji przedmiotem medytacji jest
Speaker: 00:05:37 wolność od cierpienia, a nie samo cierpienie.
Speaker: 00:05:41 Współczucie pozwala zrozumieć pozycję drugiej osoby, jest wyrazem,
Speaker: 00:05:45 jest chęć pomocy innym. Karuny nie należy mylić z litością, emocjonalnym użalaniem
Speaker: 00:05:53 się nad nieszczęściem innych.
Speaker: 00:05:56 Przeciwieństwem karuny jest okrucieństwo. Następna jest mudita.
Speaker: 00:06:01 To cieszenie się z dobrych uczynków i postaw jest nazywana życzliwą lub doceniającą radością.
Speaker: 00:06:10 Mudita to zdolność do bycia szczęśliwym, kiedy widzimy, że ktoś,
Speaker: 00:06:15 także my, robi coś dobrego.
Speaker: 00:06:18 Mudity nie należy mylić z nieszczerą radością.
Speaker: 00:06:22 Muditą też nie jest podekscytowanie, rozumiane jako zachłanność na przyjemne
Speaker: 00:06:27 doświadczenia, której przyczyną jest poczucie niedostatku lub braku.
Speaker: 00:06:33 Przeciwieństwem mudity jest zazdrość.
Speaker: 00:06:37 upekkha lub upekkha to bezstronność charakteryzująca się zrównoważonym stanem umysłu.
Speaker: 00:06:46 upekkha to neutralny stan umysłu, ani ogarnięty przywiązaniem,
Speaker: 00:06:51 ani zaangażowany w odpychanie.
Speaker: 00:06:54 Nie należy tego stanu mylić z obojętnością i brakiem zaangażowania.
Speaker: 00:07:01 Jest to stan bliższy uważnej, bezstronnej obserwacji.
Speaker: 00:07:07 Przeciwieństwem jego jest chciwość.
Speaker: 00:07:10 Wszyscy doświadczyliśmy każdego z tych uczuć. Mamy je rozwinięte w większym lub mniejszym stopniu.
Speaker: 00:07:18 Choć stopień ten może być daleki od niezmierzoności. To piękno tych medytacji
Speaker: 00:07:24 polega na tym, że możemy zacząć tam, gdzie jesteśmy,
Speaker: 00:07:28 i pozwolić im rozwinąć się tak dalece, że nie będą odróżniane od boskich przybytków.
Speaker: 00:07:36 Jako pachaszja najważniejszy komentarz Yoga Sot opisuje, w jaki sposób należy
Speaker: 00:07:42 pielęgnować te cztery niezmierzoności.
Speaker: 00:07:46 Spośród tych czterech należy pielęgnować, wywoływać, wytwarzać,
Speaker: 00:07:51 kontemplować życzliwość Maitri. Dla wszystkich istot żyjących.
Speaker: 00:07:58 Dje spotkało doznanie szczęścia. Współczucie karuna dla nieszczęśliwych.
Speaker: 00:08:05 Zadowolenie mudita z dobrych.
Speaker: 00:08:08 Pobłażliwość, tolerancję upekkha dla złych mających zły charakter.
Speaker: 00:08:14 U tego, który pielęgnuje je w ten sposób, powstaje czysta dharma.
Speaker: 00:08:19 A dzięki temu świadomość cita się oczyszcza.
Speaker: 00:08:19 [8:25] Gdy świadomość jest oczyszczona, jest jednolita i osiąga stopień stałości.
Speaker: 00:08:24 Gdy świadomość jest oczyszczona, jest jednolita i osiąga stopień stałości.
Speaker: 00:08:32 1,33 Yoga Bhashya.
Speaker: 00:08:36 Babhashya poleca, aby w zależności od potrzeb i okoliczności naszą miłującą
Speaker: 00:08:42 dobroć, maitrimette, kierować do istot żyjących, czyli nie tylko ludzi,
Speaker: 00:08:49 które generalnie są szczęśliwe.
Speaker: 00:08:52 Współczucie wykorzystujemy w przypadku istot, które cierpią i są nieszczęśliwe.
Speaker: 00:08:58 Cieszymy się szczęściem dobrych. Choć Leon Cyboran tłumaczy upekkhę jako pobłażliwość
Speaker: 00:09:05 lub tolerancję, lepszym tłumaczeniem wydaje się bezstronność,
Speaker: 00:09:10 którą kierujemy do osób, z którymi nie mamy najlepszych relacji.
Speaker: 00:09:15 Dzięki takiej praktyce umysł zostaje oczyszczony i zbliża się do samadhi,
Speaker: 00:09:19 gdyż jednolitość i stałość to jej cechy.
Speaker: 00:09:23 W tradycji buddyjskiej bazującej na tekście autorstwa Buddhagoszy,
Speaker: 00:09:29 to jest V wiek naszej ery, pod tytułem Vishuddhimagha,
Speaker: 00:09:33 czyli ścieżka oczyszczenia, poleca się rozwijanie miłującej dobroci najpierw do siebie,
Speaker: 00:09:39 a potem stopniowe rozwijanie mety na dobrego przyjaciela, osobę neutralną,
Speaker: 00:09:46 osobę sprawiającą kłopoty.
Speaker: 00:09:49 Wszystkie powyższe kategorie, a następnie cały wszechświat.
Speaker: 00:09:54 Tego rodzaju schemat możemy wykorzystać w przypadku innych Brahmawihar z tym
Speaker: 00:10:00 zastrzeżeniem, że pomijamy pierwszy stopień w przypadku mudity.
Speaker: 00:10:07 Jest jeszcze jeden super istotny aspekt praktyki Brahmawihar.
Speaker: 00:10:12 To jest aspekt egzystencjalny.
Speaker: 00:10:15 Te medytacje to nie tylko emocje.
Speaker: 00:10:19 Jak zwraca uwagę profesor John Vervaeke, Brahmwihary to także postawy,
Speaker: 00:10:26 postawy wobec siebie, innych i wobec rzeczywistości.
Speaker: 00:10:32 To nie jest tak, że kiedy bliskie nam osoby, które kochamy, nas zdenerwują,
Speaker: 00:10:37 wkurzą, przyprawiają nas o siwe włosy, to automatycznie przestajemy je kochać,
Speaker: 00:10:44 przestają być dla nas ważne.
Speaker: 00:10:46 Meta to też postawa, postawa wobec świata, siebie i innych.
Speaker: 00:10:52 To też sposób bycia w świecie. I pamiętajmy o tym, że nasz umysł,
Speaker: 00:10:59 jak to ładnie się określa w niektórych kręgach naukowych,
Speaker: 00:11:04 to maszyna probabilistyczna, więc im więcej umysł jest w jakim stanie.
Speaker: 00:11:14 Tym częściej będzie się w ten sposób przejawiał.
Speaker: 00:11:17 To, na czym skupia się nasza uwaga, tym częściej to widzimy,
Speaker: 00:11:23 ale też tym częściej się tak przejawiamy.
Speaker: 00:11:28 Koniec końców praktyki medytacyjnej, czy w ogóle cała ścieżka jest treningiem.
Speaker: 00:11:36 I my właśnie trenujemy się w tych różnych stanach medytacyjnych,
Speaker: 00:11:42 ale również w tych postawach,
Speaker: 00:11:45 które mają nam pomóc zbliżyć się do wolności i nieśmiertelności.
Speaker: 00:11:53 Jak to Mircea Eliade zatytułował swoją książkę na temat jogi.
Speaker: 00:11:58 To był jej podtytuł. Joga, wolność i nieśmiertelność.
Speaker: 00:12:05 I te praktyki właśnie mają nas zbliżyć do tego stanu nieuwarunkowania i wolności od śmierci.
Speaker: 00:12:19 Teraz chciałbym poruszyć temat empatii, którą najczęściej nie rozróżnia się
Speaker: 00:12:26 czy nie odróżnia się od współczucia.
Speaker: 00:12:29 Jednak dr Paul Bloom, autor Przeciw Empatii.
Speaker: 00:12:34 Argumenty za racjonalnym współczuciem wskazuje, że słowo empatia robi niezwykłą
Speaker: 00:12:41 karierę we współczesnym świecie.
Speaker: 00:12:44 Choć ma ona swoje miejsce w
Speaker: 00:12:46 życiu emocjonalnym człowieka, to jednak często prowadzi ona go na manowce.
Speaker: 00:12:53 Zanim ten wniosek stanie się jasny, musimy poznać kilka definicji i przyjrzeć
Speaker: 00:12:57 się kilku doświadczeniom naukowym.
Speaker: 00:13:00 Empatia poznawcza jest to zdolność zrozumienia, co się dzieje w umysłach innych.
Speaker: 00:13:07 Bez konieczności odczuwania ich uczuć.
Speaker: 00:13:11 Pozwala ona na poprawne interakcje międzyludzkie poprzez możliwość odkrywania
Speaker: 00:13:17 tego, co inni pragną i chcą.
Speaker: 00:13:19 Ale ma też ona ciemną stronę. Oszuści, uwodziciele i sadyści mają dobrze rozwinięty ten rodzaj empatii.
Speaker: 00:13:29 Najczęściej mówiąc o empatii jednak myślimy o emocjonalnej empatii,
Speaker: 00:13:33 która oznacza, że odczuwamy to, co odczuwają inni.
Speaker: 00:13:37 Tak rozumiana empatia jest niezwykle ważna m.in.
Speaker: 00:13:41 W intymnych relacjach oraz gdy cieszymy się sportem lub dobrym filmem.
Speaker: 00:13:47 Jednak nie jest najlepszym drogowskazem moralnym czy politycznym.
Speaker: 00:13:53 Tyż czyni nas stronniczymi, budzi plemienną solidarność i często czyni nas okrutnymi.
Speaker: 00:14:01 Badania pokazują, że podobne rejony mózgu są aktywne, kiedy doświadczamy cierpienia
Speaker: 00:14:07 oraz w przypadku, kiedy jesteśmy empatyczni na ból innych.
Speaker: 00:14:10 Ból innych doświadczamy tak samo jak nasz własny, szczególnie jeśli osobą cierpiącą
Speaker: 00:14:18 jest bliska nam osoba albo osoba należąca do tej samej grupy.
Speaker: 00:14:23 Mniej reagujemy na cierpienie osób, które nam coś zawiniły lub myślimy,
Speaker: 00:14:29 że same ponoszą winę za swój los.
Speaker: 00:14:31 Na związek pomiędzy empatią i agresją wskazuje jeden z eksperymentów opisanych
Speaker: 00:14:38 w 2014 roku w Personality and Social Psychology Bulletin.
Speaker: 00:14:46 Gdzie osobie badanej opowiedziano historię o biednym studencie,
Speaker: 00:14:51 który miał brać udział w zawodach matematycznych, gdzie nagroda była pieniężna.
Speaker: 00:14:57 Kiedy badano osobę wprowadzaną w stan empatyczny z biednym studentem,
Speaker: 00:15:03 nasz badany był zmotywowany,
Speaker: 00:15:07 aby dręczyć przeciwnika, biednego studenta, poprzez nakładanie mu dużych ilości ostrego sosu.
Speaker: 00:15:15 Działo się tak pomimo tego, że przeciwnik biednego studenta sam nic złego nie zrobił.
Speaker: 00:15:24 Inny ciekawy eksperyment wskazuje, że nasza empatia nie tylko jest stronnicza,
Speaker: 00:15:30 powoduje podejmowanie kompletnie irracjonalnych decyzji.
Speaker: 00:15:35 W badaniu opublikowanym w 2005 roku w Journal of Behavioral Decision Making
Speaker: 00:15:42 badacze zapytali respondentów,
Speaker: 00:15:45 ile pieniędzy by przeznaczyli na rozwój lekarstwa, które uratowałoby życie jednego dziecka,
Speaker: 00:15:52 a ile by dali na rozwój lekarstwa dla ośmiu dzieci. Dzieci.
Speaker: 00:15:57 Respondenci byli ślepi na liczby, w zasadzie dali po równo na obydwa cele.
Speaker: 00:16:02 W momencie, kiedy przedstawiono im zdjęcie pojedynczego dziecka i powiedziano
Speaker: 00:16:08 im jego imię, w wyniku zwiększonej empatii dawali więcej na leczenie jednego dziecka niż ośmiu.
Speaker: 00:16:15 Czy oprócz raczej ślepej empatii jest inna siła, która mogłaby być kompasem
Speaker: 00:16:22 skazującym rozwiązanie trudnych moralnych decyzji?
Speaker: 00:16:26 W 2014 roku Tania Singer i Olga Klimecka w artykule dla czasopisma Current Biology
Speaker: 00:16:34 wskazały, że w przeciwieństwie do empatii,
Speaker: 00:16:38 współczucie nie wiąże się z odczuwaniem cierpienia innych,
Speaker: 00:16:42 natomiast charakteryzuje się ciepłymi uczuciami związanymi z dbaniem o innych,
Speaker: 00:16:48 jak również z motywacją pomocy w stosunku do innych.
Speaker: 00:16:51 Badania prowadzone przez Tanya Singer,
Speaker: 00:16:55 podczas których uczestniczy byli poddani treningowi współczucia w postaci metta medytacji wykazały,
Speaker: 00:17:02 że o ile empatia powoduje negatywne uczucie i obniża samopoczucie,
Speaker: 00:17:08 to współczucie powoduje dobre samopoczucie i milsze zachowanie w stosunku do innych.
Speaker: 00:17:15 Posiada wszystkie zalety empatii, a niewiele jej wad.
Speaker: 00:17:21 Choć w powyższych badaniach współczucie utożsamiono z metą, a w medytacjach
Speaker: 00:17:26 Brahmwihara współczucie to karuna, to nie jest to duży problem,
Speaker: 00:17:31 gdyż karuna wydaje się pokrywać z tym, co badacze określają pozytywnymi aspektami empatii poznawczej.
Speaker: 00:17:38 Gdy staram sobie wyobrazić, jak wyglądałoby nasze życie społeczne,
Speaker: 00:17:42 Gdyby zamiast gorącymi emocjami ludzie kierowali się miłującą dobrocią,
Speaker: 00:17:47 współczuciem, życzliwością i bezstronnością, mam nieodparte wrażenie,
Speaker: 00:17:54 że mielibyśmy troszkę więcej raju na ziemi.
Speaker: 00:17:59 Są różne sposoby praktykowania medytacji Brahmwihar.
Speaker: 00:18:05 Tutaj oddaję głos jednemu z najstarszych tekstów poświęconych tej praktyce.
Speaker: 00:18:12 Medytują, szerząc serce pełne miłości w jednym kierunku, potem drugim, trzecim i do czwartego.
Speaker: 00:18:20 W ten sposób do góry, w dół, w poprzek, wszędzie, naokoło rozprzestrzeniają
Speaker: 00:18:28 serce pełne miłości do całego świata, w szczodrze, wylewnie,
Speaker: 00:18:34 bez ograniczeń, wolne od wrogości i złej woli.
Speaker: 00:18:40 Medytują, szerząc serce pełne współczucia w jednym kierunku,
Speaker: 00:18:44 do drugiego, do trzeciego i do czwartego.
Speaker: 00:18:47 W ten sposób, do góry, w dół, w poprzek, wszędzie, naokoło rozprzestrzeniają
Speaker: 00:18:55 serce pełne współczucia dla całego świata.
Speaker: 00:18:59 Szczodrze, wylewnie, bez ograniczeń, wolne od wrogości i złej woli.
Speaker: 00:19:06 Medytują, szerząc serce pełne spokoju w jednym kierunku, w drugim, w trzecim i w czwartym.
Speaker: 00:19:14 W ten sam sposób ponad, poniżej, na całym, wszędzie, wszędzie wokół,
Speaker: 00:19:20 szerząc serce pełne spokoju na cały świat, szczodrze i wylewnie,
Speaker: 00:19:26 bez ograniczeń, wolne od wrogości i złej woli.
Speaker: 00:19:30 To jest MN 7.
Speaker: 00:19:34 Praktykując tę medytację warto poświęcić wystarczająco czasu na rozwinięcie
Speaker: 00:19:41 poszczególnych typów medytacji.
Speaker: 00:19:43 Opisując w skrócie samą medytację, możesz rozpocząć od zbudzenia boskiej siedziby,
Speaker: 00:19:50 Możliwe poprzez refleksję lub przypomnienie sobie sytuacji, kiedy odczuwałaś,
Speaker: 00:19:58 odczuwałeś daną emocję.
Speaker: 00:19:59 Potem pozwól boskiej siedzibie wezbrać w sercu.
Speaker: 00:20:04 Kiedy już boska siedziba ugruntuje się w twoim sercu, możesz pozwolić jej promieniować
Speaker: 00:20:10 w poszczególnych kierunkach.
Speaker: 00:20:12 Spoczywaj w stanie bezgranicznego promieniowania boskiej siedziby.
Speaker: 00:20:17 To krótkie podsumowanie samych praktyk medytacyjnych, ale również historii praktyki Brahmawihar.
Speaker: 00:20:28 Mam nadzieję, że pozwoli Wam lepiej zrozumieć tę praktykę i też pozwoli Wam łatwiej medytować.
Speaker: 00:20:37 Więc cóż mi pozostaje życzyć Wam owocnej praktyki i zgłębiania boskich siedzib
Speaker: 00:20:47 i ich nieograniczonej natury.
Speaker: 00:20:51 Powodzenia i niech meta będzie z Wami.
